Chào luật sư. Tôi tên là N.D.H, đang cư trú tại Hải Phòng. Tôi lấy chồng cách đây 10 năm, đã có một bé gái 3 tuổi. Đến tháng 9/2014 thì vợ chồng phát sinh mâu thuẫn nhiều vấn đề không đồng thuận dẫn đến tình cảm vợ chồng không còn và không có tiếng nói chung và chồng tôi đã dọn ra ngoài ở riêng khi tôi mới mang thai cháu thứ 2 được 01 tháng.
Đến tháng 7/2019 thì chồng tôi anh T đánh nhau gây án và đã bị xét xử về tội Giết người với mức án 20 năm tù. Hiện anh T đang chấp hành án phạt tù tại trại giam Phú Sơn 4, Bộ Công an. Sau đó tôi đã đưa 02 con chuyển về nhà sinh sống. Nay tôi xét thấy tình cảm vợ chồng không còn và không thể đoàn tụ được vì thực tế anh T còn chấp hành án phạt tù rất dài.Tôi muốn ly hôn vì không muốn dính dáng đến anh ta, tài sản chung thì chả có gì. Cho tôi hỏi là chồng đi tù có được ly hôn không ? Thủ tục ly hôn khi chồng đi tù thế nào ạ ?
I. Căn cứ pháp lý
- Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;
- Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015;
- Nghị quyết 326/2016/UBTVQH;
- Nghị định 126/2014/NĐ-CP.
II. Luật sư CMA tư vấn
1. Chồng đi tù có được ly hôn hay không ?
Theo thông tin bạn cung cấp, bạn muốn ly hôn đơn phương với chồng do nhiều mâu thuẫn. Tuy nhiên hiện nay chồng bạn bị phạt tù do tội giết người. Khi chồng bạn đi tù, bạn hoàn toàn có thể yêu cầu ly hôn bởi các căn cứ sau:
Theo quy định tại khoản 1, Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về quyền yêu cầu ly hôn:
“1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn”.
Như vậy, khi bạn muốn ly hôn, nếu đối phương không đồng ý, bạn vẫn có thể đơn phương ly hôn và nộp ra tòa án khi có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được theo điều 56 luật HNGĐ năm 2014.
Vợ chồng bạn lại thường xuyên mâu thuẫn, hai người cũng ra ở riêng. Thêm vào đó, hiện nay chồng bạn lại phải chấp hành án phạt tù. Tất cả những chi tiết trên được xem xét là căn cứ chứng mình chồng bạn không thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của vợ, chồng, dẫn đến hôn nhân đổ vỡ.
2. Toà án có thẩm quyền giải quyết vụ án ly hôn khi chồng đi tù?
Theo quy định tại khoản 4, Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án nhân dân cấp huyện là nơi có thẩm quyền giải quyết việc ly hôn.
Theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 về thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
“a) Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;”
Do đó, trong trường hợp ly hôn khi chồng đi tù, bạn sẽ nộp đơn đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi người chồng cư trú trước khi phải chấp hành án phạt tù.
3. Hồ sơ ly hôn khi chồng đi tù?
Khi chồng đang chấp hành án phạt tù, bạn cần chuẩn bị hồ sơ ly hôn đơn phương như sau:
- Đơn khởi kiện vụ án ly hôn;
- Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);
- Chứng minh nhân dân/căn cước công dân của vợ và chồng (bản sao chứng thực);
- Giấy khai sinh của con chung (bản sao chứng thực);
- Bản sao hộ khẩu thường trú của vợ và chồng;
- Các giấy tờ liên quan đến việc đang thụ án giam của chồng (bao gồm bản án, quyết định thi hành án phạt tù).
4. Thủ tục giải quyết vụ án ly hôn khi chồng đi tù như thế nào?
Trình tự thủ tục giải quyết ly hôn khi chồng đi tù như sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ ly hôn khi chồng đi tù
Nguyên đơn nộp đơn khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền. Tòa án sẽ cấp giấy xác nhận đã nhận đơn khởi kiện. Nguyên đơn nộp đơn khởi kiện trực tiếp tại Toà án hoặc theo đường dịch vụ bưu chính.
Bước 2: Tòa án xử lý đơn khởi kiện
Trong vòng 3 ngày làm việc, Chánh án Tòa án phân công thẩm phán để giải quyết đơn ly hôn.
Trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày được phân công, nếu hồ sơ đã đầy đủ thì thẩm phán ra thông báo nộp tạm ứng án phí. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ thì thẩm phán thông báo bằng văn bản nêu rõ những vấn đề cần sửa đổi, bổ sung trong thời hạn do thẩm pháp ấn định nhưng không quá 01 tháng. Trường hợp đặc biệt có thể gia hạn nhưng không quá 15 ngày.
Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí
Nguyên đơn nộp tạm ứng án phí trong vòng 7 ngày kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án. Sau đó, nguyên đơn sẽ nộp biên lại nộp lệ phí cho Toà án.
Thẩm phán thụ lý vụ án và gửi thông báo thụ lý cho các đương sự trong vụ án ly hôn trong vòng 3 ngày từ ngày thụ lý vụ án
Bước 4: Thụ lý vụ án Giải quyết yêu cầu ly hôn
Chánh án phân công Thẩm phán giải quyết vụ án trong vòng 3 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án
Sau khi đơn ly hôn khi chồng đi tù được thụ lý, tòa án sẽ ủy thác tư pháp cho công an địa phương nơi có trại giam mà chồng bạn đang bị giam giữ để phối hợp thực hiện thủ tục pháp lý cần thiết cho vụ án ly hôn đơn phương này: lấy lời khai của người chồng đang chấp hành hình phạt tù cũng như ý kiến về việc xét xử vắng mặt họ. Nếu có yêu cầu, tòa sẽ tiến hành hòa giải cho hai vợ chồng tại trại giam hoặc có thể coi vụ việc không tiến hành hòa giải được.
Trường hợp hai bên không thể hòa giải, tòa án tiến hành xử ly hôn vắng mặt (người đang chịu án tù) theo thủ tục chung.
Khi có quyết định bản án cho ly hôn khi chồng đi tù thì tòa án sẽ tống đạt các văn bản này cho người chấp hành hình phạt tù để họ được biết cũng như thực hiện quyền kháng cáo (nếu có).
Bước 5: Chuẩn bị xét xử vụ án ly hôn
Thời gian chuẩn bị xét xử là 4 tháng. Nếu vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì có thể gia hạn nhưng không quá 02 tháng. Trong thời hạn chuẩn bị xét xử, tuỳ vào từng trường hợp, thẩm phán ra một trong các quyết định sau đây:
Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự
Quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự
Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự
Quyết định đưa vụ án ra xét xử
Bước 6: Xét xử sơ thẩm vụ án ly hôn
Kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, tòa án mở phiên tòa trong thời hạn 01 tháng. Nếu có lý do chính đáng có thể kéo dài thành 02 tháng.
