Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Do đó, người lập di chúc có quyền lập di chúc để để lại một phần hoặc toàn bộ di sản của mình cho một hoặc một số người, tước quyền hưởng di sản thừa kế của một hoặc một số người.
Tuy nhiên, xuất phát từ cá nhân có quan hệ đặc biệt với người để lại di sản (người vợ). Vì vậy trường hợp vợ hoặc chồng lập di chúc không chia hoặc chia một phần di sản thừa kế rất nhỏ cho chồng hoặc vợ còn sống thì chồng hoặc vợ còn sống vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật. Trừ trường hợp:
- Vợ hoặc chồng còn sống từ chối nhận di sản thừa kế theo quy định tại điều 620 Bộ luật dân sự; hoặc
- Vợ hoặc chồng còn sống thuộc các đối tượng sau đây:
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
- Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
- Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
